درمان غلبه بلغم

🍀بلغم چیست؟

بلغم یکی دیگر از اخلاط چهارگانه بدن است و بلغم، سرد و مرطوب است و در عربی به آن «خلط» می گویند، درمان غلبه بلغم در طب اسلامی بر طبق آیات و روایات معصومین (ع) و نیز نظر آیت الله تبریزیان می باشد.

🍀 فایل صوتی درمان شدگان غلبه بلغم در طب اسلامی

🍀 نشانه‌ها و علائم غلبه بلغم:

🔹 خلط زیاد گلو و سینه: مشروط بر اینکه در زمان سرماخوردگی نباشد.

🔹 سردی بدن: مخصوصا در دست و پا.

🔹 پژمردگی و فرسودگی: نیروی فرد تحلیل می رود و ضعیف می شود و همیشه بیمار و از حالت عادی خارج می گردد. بلغم مانع رسیدن خون کافی به بدن می شود. بلغم چون سرد و جامد است، جلوی رسیدن خون به اعضای بدن را می گیرد.

🔹 ریزش مو: همچنین بلغم چون سرد و جامد است جلوی خون رسانی به سر را می گیرد و در پیری سبب ریزش مو می شود. ریزش مو در جوانی معلول غلبه صفرا است.

🔹 عدم رشد ناخن ها

🍀 خصوصیات اخلاقی غلبه بلغم:

✔ فراموشی زیاد

✔ بی نظمی در خواب (به خصوص بی خوابی در شب ها)

✔ بی حوصله و زود رنج

🍀 درمان غلبه بلغم:

◊ در روایات، درمان های فراوان برای بلغم ذکر شده که دلیل بر اهمیت زیاد غلبه بلغم است.

◊ بلغم، سفت و سخت و پرخطر است و زیادی آن سبب ضعف و سستی و پژمردگی دستگاه های بدن می شود. بلغم، سبب اختلال در زندگی شخص می شود و بی نظمی در خواب به وجود می آورد و باعث می شود فرد شب نخوابد ولی در روز در هر جایی احساس خواب آلودگی کند و بخوابد؛ مبتلا به فراموشی شود؛ طراوت و زیبایی او از بین برود؛ آب بدنش کم شود؛ رشد مو و ناخن هایش کم می شود و مقاومت در مقابل بیماری را ندارد.

◊ مراد از بلغم، مواد زاید در خون و بدن است که سبب غلظت خون می شود. خلط در گلو نشانه غلبه بلغم است. البته ممکن است فرد خلط در گلو هم نداشته باشد ولی دیگر علائم بلغم را داشته باشد؛ مثلاً سردی دست و پا و سستی و پژمردگی بدن داشته باشد.

۱- افطار کردن با آب گرم (فاتر):

در طب اسلامی (آیت الله تبریزیان) به مصرف آب ولرم و جوشیده خصوصا در ناشتا بسیار تاکید شده است. در روایات آمده است، پیامبر (ص) در موقع افطار  حلوا میل می کردند و اگر حلوا نبود، با شکر و خرما افطار می نمودند و اگر هیچ کدام از این ها نبود با آب فاتر (آب ولرم و جوشیده) افطار می کردند.

پیامبر (ص) می فرمایند: ( آب فاتر، کبد  و معده را پاکسازی می کند؛ همچنین بوی بد بدن و دهان را نیز برطرف می نماید. دندان های آسیاب را تقویت نموده و  بینایی را جلا می بخشد. گناهان را غسل می دهد. عروق به هیجان آمده و مره (صفرا و سودا) غلبه کرده را ساکن می کند. بلغم را قطع می نماید، حرارت معده را خاموش می کند و میگرن را از بین می برد. (الکافی۴: ۱۵۳ ح ۴)

۲- نگاه به زن زیبا روی (محرم):

امام صادق (ع) می فرمایند: نظر به زن جمیله (زیبا روی) محرم، بلغم را قطع می نماید.

۳- زن خوش اخلاق:

از روایات آمده است که همسر (زن) خوش اخلاق که موجب خنده همسرش می شود می تواند بلغم را درمان کند.

۴-درمان بلغم با سویق خشک:

کلینی از امام صادق (ع) نقل می کند: سه کف سویق خشک (منظور سویق گندم و جو)، به صورت ناشتا، بلغم و مره (غلبه صفرا و سودا) را از ریشه خشک می کند به طوری که انگار اصلا نبوده است.( الکافی ۶: ص ۳۰۶ ح ۸)

۵- خرمای بُرنی:

بهترین خرما، خرمای برنی است که درد و مرض را برده و هیچ گونه عوارضی ندارد. خستگی را از بین می برد و ضرری برایش نیست. بلغم را از بین میبرد؛ و البته این خرما فقط در مکه مکرمه و مدینه منوره پیدا می شود (الکافی ۶: ۳۴۵ ح ۵)

۶- شکر طبرزد:

شکر طبرزد چون نبات کلوخی شکل است و احتمالا به همین دلیل که می بایست با چیزی چون قندشکن آن را شکست، به این نوع شکر، طبرزد می گویند.امام رضا (ع) می فرمایند: شکر طبرزد، بلغم را می خورد، آنهم چه خوردنی.(الکافی ۶: ۳۳۳ ح ۴)

۷- عسل، جویدن کندر و قرائت قرآن:

امام رضا (ع) در صحیفه  از پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: سه چیز در افزایش حافظه و یادگیری و درمان بلغم مؤثر است، قرائت قران، عسل و کندر.(صحیفه الرضا ع ۶۱ ح ۱۲۷)

۷- خوردن سیب:

امام کاظم (ع) می فرمایند: سیب برای چند چیز نافع است: سم(زهر حیوانات و یا غذای سمی)، سحر و لممی که بر اهل زمین میرسد و از برای بلغم غالب شده،چیزی سریع تر از حیث منفعت برای آن وجود ندارد.

۹- خوردن ساقه های ترب:

روایتی از امام صادق (ع) در مورد خواص بی نظیر ترب:

ترب، ساقه اش بلغم را قطع کرده و ریشه اش به هضم کمک می کند. برگ هایش هم به خوبی موجب ریزش بول می شود. (الکافی ۶ : ۳۷۱ ح ۲)

۱۰- خوردن پیاز:

روایتی از امام صادق (ع): پیاز، بدن را خوشبو می کند وبلغم را از بین می برد؛ قدرت جماع را نیز افزایش می دهد.(الکافی ۶: ۳۷۴ ح ۱)

۱۱- زیاد شانه زدن:

در روایات داریم که شانه زدن زیاد موها، موجب درمان بلغم می شود.

۱۲ -مسواک زدن:

پیامبر (ص) در وصیتی به امیرالمومنین (ع) در مورد درمان بلغم می فرمایند: یا علی، سه چیز موجب افزایش قدرت حفظ و یادگیری می شود و بلغم را از بین میبرد: کندر، مسواک زدن و قرائت قرآن. (الفقیه ج ۴ ص ۳۶۵/ الخصال ص ۴۸۱ ح ۵۴)

۱۳ -حمام

۱۴- روغن زیتون:

در روایتی پیامبر (ص) می فرمایند: روغن زیتون، مصرف نمایید چرا که مره (صفرا و سودا) را برطرف ساخته، بلغم را از بین می برد. اعصاب را تقویت کرده و خستگی را از بین می برد. اخلاق را نیکو کرده و نفس را خوش و دلخوش می کند غم را نیز برطرف می کند.(عیون الأخبار الرضا ع ۱: ۳۹ ح ۸۱)

۱۵-کشمش

۱۶-روزه گرفتن

شیخ طوسی از امیرالمومین (ع) نقل می کند: سه چیز بلغم را برطرف می سازد و حافظه را تقویت می کند: مسواک زدن، روزه گرفتن و قرائت قرآن.(التهذیب ۴: ۱۹۱ ح ۵۴۵)

۱۷- درمان بلغم با جوارش:

در رساله ذهبیه آمده است: کسی که بخواهد بلغم را از بدنش دور و خارج و آن را کم نماید، هر روز صبح ناشتا،  جوارش تند بخورد و زیاد حمام برود و زیاد همخوابی کند و در آفتاب بنشیند و از غذاهای سرد دوری نماید، این موارد بلغم را از بین برده و آن را می سوزاند.(مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل ، ج ۱، ص: ۳۷۶)

نکات روایت:

• مقصود از همبستر شدن، خوابیدن با همسر است و نه حتما عمل زناشویی چرا که کثرت این عمل نیز خود مضر است.
• برای نشستن در آفتاب، می بایست پشت به آفتاب باشد.

۱۸- آویشن و نمک:

نقل طبرسی از امام صادق (ع) درباره درمان بلغم: ۴ چیز نفع دارند اما ضرر ندارند. آویشن و نمک زمانی که باهم جمع (استفاده) می شوند، و زنیان و مغز گردویی که باهم استفاده شوند.  آویشن و نمک بادها را طرد می کنند یعنی دردها را از قلب طرد کرده و سُدد را باز می کنند بلغم را می سوزانند.(مکارم الأخلاق: ۱۹۱)

اگر در رگها رسوب ایجاد شود و راه عروق بسته گردد، ممکن است مجبور باشند رگ را عوض کنند. و یا در محل رگها فنری بگذارند. اما اگر انسداد رگها به دلیل لخته خون بوده باشد و زیاد محکم نباشد از بالون زدن استفاده می شود. برای سوزاندن و از بین بردن رسوب محکم و سفت در رگ ها روایت می فرماید که باید از زنیان و آویشن استفاده نمود.

۱۹- آغاز غذا با آویشن، سیاه دانه، زنیان و نمک:

این مرکب چهار گانه (چهار ترکیب) موجب تقویت معده می شود، بلغم را قطع میکند و امان برای لقوه (انحراف صورت،چشم یا دهان) می باشد.(مکارم الاخلاق:۱۸۷)

۲۰- طریفل:

طریفل داروی طب اسلامی بر طبق آیات و روایات است که ترکیبی از هلیله سیان، بلیله و آمله است که آسیاب شده این ترکیبات با روغن زرد گاوی ترکیب و با عسل مخلوط می شود و امام رضا (ع) در رساله ذهبیه میفرمایند: کسی که بخواهد بلغم از بدنش خارج شود باید هر روز ناشتا در صبح یک مثقال از طریفل زرد استفاده کند.(الرساله الذهبیه : ۴۲)

۲۱-مرکب ۷(شافیه) طب اسلامی:

هرگاه شافیه سه ماهه شود، برای صفرا و برای بلغم سوخته و نیز هیجان هر بیماری مفید است. (طب الائمه : ۱۲۶)

۲۲- درمان بلغم با  آب باران:

همانا آب آسمان بلغم را قطع مینماید.(بحار ۶۳: ۴۷۸)

۲۳- درمان بلغم با سرمه:

امام صادق (ع): سرمه استفاده نمایید دهان را خوشبو می کند و مسواک بزنید که بینایی را جلا می بخشد.

علت این موضوع را هم امام توضیح داده اند:

وقتی مسواک میزند، بلغم نازل می شود و سبب می شود که بینایی جلا یابد و اگر سرمه بکشد بلغم از بین میرود و موجب خوشبو شدن دهان می شود.(مکارم الاخلاق: ۴۷)

ضد بلغم قوی (داروی بلغم زدا طب اسلامی):

داروی بلغم زدا برای درمان بلغم، و در واقع یک ضد بلغم قوی در طب اسلامی است. داروی بلغم زدا مشکلات جسمی ناشی از بلغم همچون خلط های گلو را برطرف می کند و نیز موجب درمان مشکلات روحی ناشی از بلغم همچون بی حوصلگی و … می گردد.

↵مزاج چیست؟،  ↵دموی مزاج ها،  ↵صفراوی مزاج ها،  ↵سودایی مزاج ها